Wieluń miastem pokoju i pojednania

Artykuł sponsorowany
Zniszczone domy przy ul. G. Narutowicza
Zniszczone domy przy ul. G. Narutowicza Fotografie pochodzą ze zbiorów Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu
Wieluń jest miastem szczególnie doświadczonym wskutek bezpardonowego ataku niemieckiego lotnictwa. Zainteresowani tą tematyką historycy, dziennikarze, pasjonaci II wojny światowej, a także mieszkańcy miasta sporo wiedzą o tym, co wydarzyło się tutaj nad ranem w piątek, 75 lata temu.

Jest pewne, że wówczas w Wieluniu nie stacjonowały oddziały wojskowe, nie było również umocnień militarnych ani obrony przeciwlotniczej. Nie występował więc żaden racjonalny powód zniszczenia przygranicznego miasta. U podstaw działań Luftwaffe leżała, jak się wydaje, koncepcja Blitzkriegu, tj. wojny błyskawicznej, która dawała napastnikowi ogromny atut, polegający na oddziaływaniu w sposób szybki i przy tym bezlitosny, także wobec ludności cywilnej. Panika i chaos uciekającej z miast ludności, według dowódców niemieckich, miała prawdopodobnie przekładać się na postawę żołnierza polskiego. Jeżeli przypomnimy, że II wojna światowa rozpoczęła się bez wypowiedzenia jej ze strony Niemiec, to tym bardziej nalot na Wieluń możemy potraktować jako akt mający na celu sterroryzowanie bezbronnej ludności. Nie ma wątpliwości, że to właśnie w Wieluniu legł w gruzach pierwszy szpital (3 budynki), kościół (zabytek z pocz. XIV wieku) i synagoga z 1840 r. Tutaj zginęli pierwsi pacjenci szpitala oraz śpiące w swych domach dzieci, kobiety i starcy.

Pomimo ogromnych strat ludzkich i znacznego zniszczenia centrum miasta (ok. 70%), Wieluń stopniowo podnosił się z ruin i od wielu już lat zaliczany jest do grupy ładniejszych miast w województwie łódzkim. Interesująca historia grodu o trzynastowiecznej metryce, ocalałe z pożogi wojennej i częściowo zrekonstruowane zabytkowe budowle oraz położenie przy ważnej trasie komunikacyjnej przyciągają do Wielunia turystów. Większość z nich kojarzy to miasto przede wszystkim z początkiem II wojny światowej. Dzięki pracy badawczej i publikacjom autorstwa prof. Tadeusza Olejnika, konferencjom i wystawom zrealizowanym przez Muzeum Ziemi Wieluńskiej, zaangażowaniu świadków bombardowania, licznym programom telewizyjnym, radiowym, publicystyce prasowej oraz staraniom gospodarzy miasta i powiatu wiedza na temat tragedii Wielunia jest coraz większa. Potwierdzają to liczne artykuły drukowane w prasie polskiej i zagranicznej, relacje telewizyjne i radiowe oraz filmy dokumentalne m.in.: Wieluń – 1 September 1939 (reż. Joachim Trenkner), Wieluń 4.40 (reż. I. Szczepański), Wieluń. Polska Guernica (reż. T. Pawlicki), Miasto Niepokonane (reż. Bogusław Wołoszański), Wieluń. 13 cegieł (reż. S. Górski) i Miasta zagłady. Między Wieluniem a Złoczewem (reż. M. Szyszka i H. Chudzio).
Wiedza na temat dramatu Wielunia jest częściowo znana również w Niemczech. Spora w tym zasługa wspomnianego Joachima Trenknera, dziennikarza, autora artykułów nt. Wielunia, który w 1989 r. zrealizował reportaż wyemitowany przez telewizję zachodnioniemiecką. Na podkreślenie zasługuje również fakt, że świadkowie bombardowania Wielunia wielokrotnie uczestniczyli w spotkaniach historycznych w Dreźnie. Ponadto tamtejsze Muzeum Wojskowo-Historyczne Bundeswehry (Militärhistorisches Museum der Bundeswehr) od 2011 r. eksponuje wrześniowe pamiątki udostępnione przez wieluńskie muzeum oraz informacje nt. Eugeniusza Kołodziejczyka – świadka historii, zaangażowanego w utrwalanie pamięci o tragicznych wieluńskich wydarzeniach.

Od wielu lat ważnym spotkaniom, konferencjom naukowym, rocznicom wrześniowym przyświeca hasło Wieluń miastem pokoju i pojednania. Pod takim tytułem w 2006 r. w gmachu Sejmu RP prezentowano trójjęzyczną wystawę, przygotowaną przez Muzeum Ziemi Wieluńskiej, a w latach kolejnych eksponowano ją w Brukseli – w siedzibie Parlamentu Europejskiego, niemieckich miastach partnerskich – Adelebsen i Osterburgu, a w 2014 r. w warszawskiej Kordegardzie Narodowego Centrum Kultury i Pałacu Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie.

W kontekście 70. rocznicy wybuchu II wojny (2009) należy podkreślić fakt wyemitowania przez Narodowy Bank Polski srebrnej, dziesięciozłotowej monety z projektem rewersu nawiązującego do ataku samolotów Junkers na Wieluń, autorstwa Wojciecha Siudmaka, znanego artysty malarza urodzonego w Wieluniu.
Potwierdzeniem wieloletnich działań Wielunia na rzecz pokoju jest zaproszenie władz samorządowych do członkostwa w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Miast Orędowników Pokoju. Jego przewodniczący Alfred Marder z USA dwukrotnie odwiedził Wieluń. W 2009 r. wygłosił referat podczas międzynarodowej konferencji, a w zeszłym roku przybył tutaj wraz z członkami komitetu wykonawczego Stowarzyszenia.

Bez wątpienia najgłębiej w pamięci wielunian pozostaną rocznicowe wizyty Prezydentów Rzeczypospolitej:
Aleksandra Kwaśniewskiego (2004) i Lecha Kaczyńskiego (2009), a także Marszałka Sejmu RP – Bronisława Komorowskiego (2009). W tegorocznych obchodach75. rocznicy wybuchu II wojny swój udział zapowiedział premier Donald Tusk.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na lodz.naszemiasto.pl Nasze Miasto